Dinsdag 15 oktober. Oekraïne.

Ik heb altijd de neiging gehad alle voormalige Sovjetrepublieken op één grote hoop te gooien. Eén pot nat dacht ik altijd. Maar niets is minder waar.

Daar was ik eigenlijk al achter gekomen in de Baltische staten. Want hoewel Estland, Letland en Litouwen meestal in één adem worden genoemd, zijn dat toch echt drie verschillende werelden met drie verschillende culturen, die als dag en nacht verschillen van elkaar.
Estland kun je gerust een verlengstuk van West-Europa noemen, en dan met name van Finland, in Litouwen, waar de huizen smoezelig en de stadsbussen gammel zijn, waan je je nog met enige regelmaat in het Oostblok van voor de val van de muur en Letland ligt, net als op de landkaart, zo’n beetje tussen die twee landen in.

Datzelfde geldt ook voor Wit-Rusland en Oekraïne. Ook van hetzelfde laken een pak, dacht ik, die twee landen die in het uiterste oosten van Europa tegen Rusland aan weggestopt liggen. Maar nu ik beide landen een beetje heb leren kennen, moet ik zeggen dat ik zelden twee buurlanden heb meegemaakt die zó van elkaar verschillen.

Zo lyrisch als ik over Wit-Rusland was, zo afschuwelijk vind ik Oekraïne. Al die sfeerloze, lelijke, smerige steden geven me constant het idee dat ik over een ranzige tippelzone rijd. De mensen zijn luidruchtig, onvriendelijk en arrogant en het is geen uitzondering op straat wodkadrinkende dronkaards tegen het lijf te lopen.

Wegen en hotels

De wegen in dit land zijn zo slecht, dat als je geluk hebt ze alleen maar vol gaten zitten. Heb je een keer wat minder geluk, zoals ik vandaag, dan kan het zomaar zijn dat je terechtkomt op een 30 kilometer lange kasseienweg waar de honden geen brood van lusten en waarover de organisatie van Parijs-Roubaix geen seconde zou peinzen die in het parcours op te nemen om er wielrenners overheen te sturen.

Voor de hotels in dit land geldt hetzelfde. Ook die zijn abominabel. De betaalbare hotels in ieder geval. Ik ben niet bepaald pietluttig als het op slaapplekken aankomt, maar in dit land zijn de kamers vaak zo smerig, dat ik mijn eigen beddengoed wel móét gebruiken.

Toch kan het nog veel erger.

Nadat ik vanmiddag wat bananen had gekocht in een winkeltje, vroeg ik aan de winkelbediende of er in dit stadje ook onderdak te vinden is. Hij wist me te vertellen dat er inderdaad een hotel is. Om daar te komen zou ik wel de hele stad door moeten. Ik moest de hoofdweg volgen, de heuvel omlaag, en aan het einde van de weg zou dan een hotel liggen.

Zijn aanwijzingen leken te kloppen en ik kwam ook wel ergens terecht, maar die bouwval in de achterbuurt waar ik was beland, dat kon toch onmogelijk echt een hotel zijn.

De louche man

Aarzelend ging ik de binnenplaats op. Daar liep ik een man tegen het lijf. Een nogal louche man, met een hemd vol vlekken aan en een gluiperige glimlach op zijn bakkes.
Hij leek de boel te runnen en hij wilde me wel binnenlokken in die afgrijselijk smerige ruïne, waarvan ik niet met zekerheid kon zeggen of het afgelopen week is geweest dat er iemand om zeep is geholpen, of dat dat langer geleden moet zijn.

Maar oké, zeker gezien de prijs die hij noemde kon ik daar nog overheen stappen.
Dat het gespuis dat ik overal in de buurt heb zien rondlopen, en dat mij hier nu ook heeft zien staan, zomaar naar binnen kan klimmen omdat er geen ruiten in de ramen zitten, en dat ik dus weleens het volgende slachtoffer zou kunnen worden, vond ik een wat groter probleem.

Toch twijfelde ik nog even. Ik had er nou ook niet bepaald zin in de hele stad weer uit en die hele heuvel weer op te rijden om alsnog een kampeerplek te moeten zoeken. En hoe erg kan één nachtje zijn?

De tandeloze feeks

De tandeloze, dikke kenau die vervolgens ten tonele verscheen, waarschijnlijk de levenspartner van de louche man, maakte me het kiezen echter vrij gemakkelijk.
Eerst richtte ze haar scheldkanonnade nog op haar man, maar al snel was ik aan de beurt voor een veeg uit de pan. Ze maakte in woorden die ik geen van allen verstond, maar die niet mis te verstaan waren, duidelijk dat ik moest opsodemieteren en wel zo vlot mogelijk. Daarna draaide ze zich om en liep ze weg, mij nog een beetje overrompeld en beteuterd achterlatend.

Blijkbaar vond ze dat ik niet genoeg voortmaakte, want toen ze bijna binnen was, draaide ze zich plotseling nog een keer om. Ze kwam weer dreigend op me af lopen en terwijl ze nog zeker 50 meter bij me vandaan was begon ze al aan haar volgende uitbrander. Ik heb dus maar eieren voor mijn geld gekozen en heb zo snel ik kon rechtsomkeert gemaakt, de tandeloze feeks tierend achterlatend.

Gauw bij dat enge mens vandaan, die enge stad uit en het bos in.

Dat is in ieder geval een stuk veiliger. Maar ook een stuk mooier, want het is inmiddels volop herfst en het hele bos is één groot tapijt van fraaie, felgekleurde gele en rode herfstbladeren, waar mijn groene tentje als een lust voor het oog tegen afsteekt.

Kiev

Shitholes. Met dit treffende woord uit de Amerikaanse vocabulaire laten de steden in dit land zich nog het beste omschrijven.
Strontgaten zijn het. Stuk voor stuk. Op één hele positieve uitzondering na. Kiev.

Kiev is een geweldige, prettige, levendige stad, waarvoor ik zelfs het woord bruisend in de mond zou durven nemen. Maar tegelijkertijd is het ook een hele relaxte stad. Je kunt er dode monniken bezoeken in de catacomben van fantastische kloosters en je kunt er, te midden van imponerende standbeelden, tanks en harde marsmuziek, door een indrukwekkend eerbetoon aan de Sovjettijd wandelen.
Beeldschone kerken, fabelachtige pleinen, konijn met bloedworst als diner, ja, Kiev is absoluut de positieve noot in dit verder nogal onaangename land.

Verboden vrucht

Maar hoe onprettig ik dit land ook vind, echt vat lijkt al die ellende niet op me te hebben. Vreemd genoeg voel ik me hier wel thuis. Ik lijk prima te gedijen in deze Sovjetvariant van Sodom en Gomorra. Het destructieve, assertieve en impulsieve karakter van het land en haar volk heeft op mij kennelijk de aantrekkingskracht van een verboden vrucht en als ik nog wat langer zou blijven, dan zou ik het hier misschien nog leuk gaan vinden ook.  

Volgende: Van Rusava naar Soroca – Niederlandi
Vorige: Van Kiev naar Obuchiv – Vrouwen
Of begin hier gewoon bij het begin van mijn boek ‘Figurant in de Hoofdrol’