Maandag 5 mei. Senegal.

Ik heb niet echt haast. Ik moet uiterlijk op 4 juni Mali weer hebben verlaten, maar daar heb ik nog bijna een maand de tijd voor. Dat moet ruim voldoende zijn.

Dat moet echt nog ruimschoots lukken.
Toch…?

Het verhaal van de ontbrekende paspoortstempel.

Gisteren ben ik Senegal weer binnengekomen op een manier waar iedere reiziger van droomt. Ik ben aan de Gambiaanse kant van de grens met fiets en al in een houten roeibootje gehesen, om aan de andere kant van de rivier midden in de jungle van de Casamance weer afgezet te worden.

De fietstocht die volgde over onverharde, weelderig groene, met apen bezaaide zandwegen was fabelachtig.
Maar er was wel één probleem.
Die grensovergang wordt normaal gesproken alleen door de lokale bevolking gebruikt en de lokale bevolking heeft geen stempels in paspoorten nodig.

Ik heb zo’n stempel wel nodig, maar ik heb het niet kunnen krijgen. Ik ben onderweg op een politiebureau geweest en bij een douanepost, maar niemand voelde ook maar enige behoefte in mijn paspoort een stempel te zetten, waarmee ik aan zou kunnen tonen dat ik gelegitimeerd in dit land rondrijd.
Niemand wilde zijn handen daaraan branden en dat betekent kortgezegd dat ik nu illegaal in Senegal ben. Dat is niet zo erg zolang ik in het land blijf, maar op een gegeven moment moet ik er toch echt ook weer uit. En dat kan best weleens ellende op gaan leveren.

Narrige ambtenaren

Ik heb daarom besloten in deze grote stad nog maar een dagje op te offeren aan het alsnog verkrijgen van dat stempeltje.

Eerst ben ik naar het politiekantoor van Ziguinchor gegaan. Daar zagen ze het probleem wel, maar ze konden me niet helpen. Ze stuurden me daarom door naar het om de hoek gelegen ministerie.

De van nature boosaardige kantoorklerk op het ministerie vroeg zich eerst hardop af waar ik het lef vandaan haalde zomaar binnen te lopen en vroeg daarna met tegenzin wat ik wilde. Ik vertelde hem van mijn stempelgebrek en hij zei dat ik buiten dan maar op mijn beurt moest gaan zitten wachten.

Na een uur wachten, zonder dat er ook maar iets leek te gaan gebeuren, heb ik nog maar een voorzichtige poging gewaagd. Zichtbaar nog geïrriteerder dan daarvoor vertelde de bureaucraat uit het boekje me dat hij geen stempel kan zetten omdat hij helemaal geen stempels heeft.
Hij leek op geen enkele manier van plan me ook maar een duimbreed te helpen, maar na lang aan zijn kop te hebben gezeurd, verwees hij me zuchtend en steunend door naar de immigratiedienst op het net buiten de stad gelegen vliegveld. Waarschijnlijk deed hij dat om van me af te zijn, maar enige logica zat er wel in. Immigratiediensten staan erom bekend dat ze stempels mogen zetten in paspoorten van mensen die het land in komen.

Witte wezentjes

Om me heen kijkend, zoekend naar een lege taxi die me naar het vliegveld zou kunnen brengen, hoorde ik opeens een heel zacht, maar hartverscheurend zielig geluidje.

Ik bleef staan om te luisteren.
Het kwam van vlakbij. Het leek van onder me vandaan te komen.
Ik bleek op een rooster te staan en toen ik daardoor keek, zag ik het zitten. Onbeweeglijk. Een klein wit wezentje. Een poesje.
Zonder verder na te denken bukte ik me, om midden op het drukke trottoir het rooster te verwijderen en het beestje uit de kleverige bruine drek te trekken. En niet veel later liep het, zacht miauwend, dankbaar, smerig en nog een beetje stijf, haar vrijheid tegemoet.

Natuurlijk voelt het altijd lekker om een goede daad te verrichten en zo’n lief klein mormel het leven te redden, maar deze keer werd ik ook direct voor die goede daad beloond. Mijn geluk was dat dit aandoenlijke tafereel werd gadegeslagen door een man, die mijn actie zo mooi vond, dat hij spontaan besloot ook een wezentje te helpen dat vastzat. Een wit wezentje, dat vastzat in het stinkende riool van de Senegalese bureaucratie.

Het witte wezentje heeft daar dankbaar gebruik van gemaakt. Met iemand aan je zijde die het reilen en zeilen van een land kent en de gangbare talen machtig is, is er nou eenmaal een grotere kans op succes.

Nog meer narrige ambtenaren

Alessane is met me meegereden in de taxi naar het vliegveld.
De immigratiepolitie troffen we daar echter niet aan, omdat er op dat moment geen vluchten waren. Er werd me beloofd dat er ’s middags wel iemand aanwezig zou zijn en tot die tijd heeft Alessane me opgevangen bij hem thuis, waar hij me heeft laten meegenieten van een heerlijke, door zijn vrouw bereide Senegalese lunch en een kan ijskoude, verse bissap.

Na het eten heeft hij een auto geregeld en zijn we teruggegaan naar het vliegveld, waar ook de nare ambtenaar van de immigratiepolitie me niet wilde helpen. Volgens hem had ik helemaal geen stempel nodig, omdat mijn visum gewoon geldig is. Ik geloofde daar bar weinig van en ik heb hem nog proberen over te halen, maar hij bleef weigeren.
Zijn gezicht werd wat vriendelijker toen hij het waagde een fooi te vragen voor alle hulp die hij had verleend, maar een stempel zou die fooi niet opleveren, dus zijn vriendelijke stuiptrekking was deze keer tevergeefs.

Illegaal

Ik ben dus nog altijd illegaal in Senegal. Zonde van mijn tijd dus, zou je kunnen zeggen, deze dag. Maar dat is natuurlijk niet waar. Een dag kan niet zonde van je tijd zijn als je én een leven hebt gered én er een nieuwe vriend aan over hebt gehouden.

Maar een stempel heb ik niet.
Er rest me dus weinig anders dan gewoon verder te fietsen richting Mali en in de tussentijd een mooi verhaal te bedenken, een mooi verhaal dat de douanier moet doen vermurwen me evengoed het land weer uit te laten.

Volgende: Van Ziguinchor naar Diattacounda – Verzengende hitte
Vorige: Van Kotu naar Kartong – De omweg
Of begin hier gewoon bij het begin van mijn boek ‘Figurant in de Hoofdrol’